Quyết đoán là gì? Cách hiệu quả để trở nên quyết đoán

Trong môi trường có nhịp độ nhanh, điều quan trọng là đưa ra quyết định kịp thời mà không mất thời gian. Tính quyết đoán về cơ bản là một đặc điểm mô tả những người có thiên hướng hành động ngay cả khi họ phải đối mặt với sự không chắc chắn. Điều này làm cho tính quyết đoán trở thành một khái niệm quan trọng đối với các nhà lãnh đạo ở hầu hết mọi lĩnh vực.

Quyết đoán là gì?

Quyết đoán là khả năng đưa ra quyết định một cách nhanh chóng, dứt khoát và tự tin, đồng thời bảo vệ ý kiến và quan điểm của bản thân một cách bình tĩnh và rõ ràng. Quyết định đưa ra cần có cơ sở, hợp lý, logic và phù hợp với từng hoàn cảnh cụ thể. 

Người có tính quyết đoán sẽ nhanh chóng gạt bỏ những nghi ngờ hoặc do dự sang một bên, cam kết thực hiện hành động. Điều này không chỉ đòi hỏi người ra quyết định phải có ý thức vững chắc về giá trị, mục tiêu của mình mà còn phải có khả năng thu thập và phân tích thông tin, cân nhắc ưu và nhược điểm của các lựa chọn khác nhau cũng như xem xét hậu quả tiềm ẩn của mỗi quyết định.

Đặc điểm của một người quyết đoán

Khả năng đưa ra quyết định nhanh chóng

• Nhận định vấn đề nhanh chóng, chính xác: Họ có khả năng phân tích thông tin, đánh giá tình huống và đưa ra kết luận một cách nhanh chóng, chính xác.
• Khả năng chịu áp lực cao: Họ không nao núng trước những khó khăn, thử thách, luôn giữ bình tĩnh và đưa ra quyết định sáng suốt trong mọi tình huống căng thẳng.
• Tự tin vào bản thân: Luôn tin tưởng vào khả năng của mình và sẵn sàng chịu trách nhiệm cho những quyết định của bản thân.

Ủy quyền, giao việc hiệu quả

• Người quyết đoán có khả năng đánh giá năng lực và điểm mạnh của người khác một cách chính xác. Nhờ đó, họ có thể lựa chọn người phù hợp để giao phó nhiệm vụ.
• Khi giao việc, họ sẽ truyền đạt mục tiêu, yêu cầu và kỳ vọng một cách cụ thể, giúp người nhận hiểu rõ nhiệm vụ của mình.
• Cung cấp hướng dẫn và hỗ trợ khi cần thiết, đồng thời đảm bảo công việc được hoàn thành đúng thời hạn và đạt chất lượng cao.
• Người quyết đoán có khả năng giải quyết vấn đề một cách nhanh chóng và hiệu quả. Khi gặp phải khó khăn, họ sẽ đưa ra quyết định dứt khoát và hỗ trợ người nhận hoàn thành công việc.

Kiên định trong quyết định

• Không né tránh trách nhiệm khi đưa ra quyết định sai lầm, mà sẵn sàng nhận lỗi và sửa chữa trong tương lai.
• Không dễ bị lung lay bởi những ý kiến trái chiều, giữ vững lập trường của bản thân khi đã đưa ra quyết định.

Lắng nghe ý kiến của người khác

• Cởi mở và cầu thị: Luôn sẵn sàng lắng nghe ý kiến của người khác, dù là ý kiến trái chiều.
• Tôn trọng ý kiến đóng góp: Tôn trọng ý kiến của nhân viên và xem xét những ý kiến đóng góp đó để đưa ra quyết định tốt nhất.
• Tạo môi trường làm việc cởi mở, khuyến khích nhân viên chia sẻ ý kiến và đóng góp cho công việc chung.

Hành động quyết đoán

• Không trì hoãn việc thực hiện quyết định sau khi đã đưa ra.
• Lập kế hoạch thực hiện chi tiết và cụ thể để đảm bảo quyết định được thực hiện hiệu quả.
• Kiên trì theo đuổi mục tiêu cho đến khi đạt được kết quả mong muốn.

Biết sửa sai

• Không né tránh sai lầm của bản thân, mà sẵn sàng thừa nhận và sửa chữa.
• Biết rút kinh nghiệm từ những sai lầm để không mắc lại trong tương lai.
• Tạo môi trường làm việc khuyến khích nhân viên học hỏi từ sai lầm để phát triển bản thân.

Tầm quan trọng của quyết đoán đối với người lãnh đạo

Theo một nghiên cứu, mọi người đưa ra khoảng 35.000 quyết định trong một ngày. Một số câu hỏi rất đơn giản, chẳng hạn như bữa tối nay nên ăn gì. Những vấn đề khác còn khó khăn hơn nhiều, chẳng hạn như nên rời bỏ công việc hiện tại để tìm một công việc mới hay cắt đứt liên lạc với một người độc hại . 

Với rất nhiều sự lựa chọn, ngày này qua ngày khác, không có gì lạ khi đôi khi chúng ta phải vật lộn với sự không chắc chắn. Vì vậy, việc học cách đưa ra quyết định có thể cải thiện nhiều lĩnh vực trong cuộc sống của mỗi người. Dưới đây là một số lý do tại sao:

Tiết kiệm thời gian

Trong cuốn sách Làm thế nào để quyết định, chiến lược gia Annie Duke nhận thấy rằng một người bình thường chi tiêu:

• 150 phút mỗi tuần để quyết định ăn gì
• 50 phút mỗi tuần để quyết định xem gì trên Netflix
• 90–115 phút mỗi tuần để quyết định mặc gì

Một người có khả năng đưa ra quyết định nhanh chóng và chính xác sẽ không phải mất quá nhiều thời gian để suy nghĩ, xem xét tất cả các tùy chọn. Điều này đặc biệt quan trọng trong các tình huống cần đưa ra quyết định ngay lập tức, như trong công việc, kinh doanh hoặc các tình huống khẩn cấp.

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng tính quyết đoán không đồng nghĩa với sự bốc đồng. Khi ra quyết định vẫn cần dành thời gian để suy nghĩ và phân tích thông tin. Việc đưa ra quyết định nhanh chóng có thể dẫn đến sai lầm nếu không có đủ thông tin hoặc không cân nhắc kỹ lưỡng.

Cải thiện tư duy

Tác giả Ralph Waldo Emerson đã nói: “Một khi bạn đưa ra quyết định, cả vũ trụ sẽ hợp sức để khiến điều đó xảy ra”. Điều này có thể không phải lúc nào cũng đúng, nhưng quyết định thực hiện một thay đổi lớn trong cuộc đời sẽ giúp mang lại kết quả tích cực và tận dụng các cơ hội tiềm năng. Việc đưa ra lựa chọn mà bản thân mỗi người cảm thấy tự tin sẽ mang lại một tư duy phát triển và thái độ tinh thần tích cực.

Đối phó với sự không chắc chắn

Trong môi trường kinh doanh, không chắc chắn là điều không thể tránh khỏi. Người lãnh đạo cần quyết định dựa trên thông tin hạn chế và sự không chắc chắn. Sự quyết đoán giúp họ đối mặt với những tình huống không rõ ràng và đưa ra những quyết định dựa trên tri thức, kinh nghiệm và trực giác.

Xử lý tình huống khẩn cấp

Trong các tình huống khẩn cấp, người lãnh đạo cần phải đưa ra quyết định ngay lập tức để giải quyết vấn đề và giảm thiểu thiệt hại. Khả năng quyết đoán cho phép họ nhanh chóng đánh giá tình hình, phân loại ưu tiên và lựa chọn hành động phù hợp nhất để xử lý tình huống.

Xây dựng niềm tin

Sự quyết đoán gửi một thông điệp rằng người lãnh đạo có khả năng đưa ra quyết định và chịu trách nhiệm với những quyết định đó. Điều này tạo niềm tin và tôn trọng từ phía nhân viên cũng như các thành viên trong tổ chức. Uy tín của lãnh đạo quyết đoán giúp họ truyền cảm hứng, dẫn dắt và tạo động lực cho nhân viên.

Top 9 cách rèn luyện tính quyết đoán trong công việc

1. Đưa ra các quyết định nhỏ nhanh chóng
2. Học cách nói “không”
3. Lắng nghe ý kiến của người khác nhưng đưa ra quyết định của riêng mình
4. Đừng sợ mắc sai lầm
5. Thiết lập tầm nhìn dài hạn
6. Học cách trả lời 5W1H khi đưa ra quyết định
7. Đừng dè dặt khi phát ngôn
8. Tìm ra nguyên nhân khiến bản thân do dự
9. Chia các quyết định lớn thành các quyết định nhỏ

Đưa ra các quyết định nhỏ nhanh chóng

Đối với những quyết định nhỏ, hãy thử thực hiện lựa chọn trong vòng chưa đầy một phút. Nó buộc chúng ta phải tăng tốc và xem xét mọi phía nhanh hơn. Dựa trên những chiến thắng nhỏ này để tiến tới những chiến thắng quan trọng hơn. Đây là một kỹ năng quan trọng trong nhiều lĩnh vực, đặc biệt là trong môi trường làm việc đòi hỏi sự linh hoạt và đáp ứng nhanh.

Tuy nhiên, khi tập đưa ra các quyết định nhỏ nhanh hơn, cần cân nhắc đến hai yếu tố quan trọng: chất lượng quyết định và tác động của từng quyết định. Chúng ta nên đảm bảo rằng các quyết định nhỏ này vẫn được đưa ra dựa trên sự đánh giá cẩn thận và thông tin đầy đủ có sẵn. Đừng vội vàng quá mức để tránh các quyết định thiếu suy nghĩ hoặc không chính xác.

Học cách nói “không”

Khi liên tục nói “có” với những yêu cầu, chúng ta có thể cảm thấy bị quá tải, căng thẳng và kiệt sức. Việc biết cách nói “không” đúng lúc giúp kiểm soát thời gian và năng lượng của bản thân, đồng thời cho phép mình tập trung vào những việc quan trọng nhất. Khi dám nói “không” với những điều không muốn làm, chúng ta đang thể hiện rằng mình biết giá trị của bản thân và không muốn bị lợi dụng.

Mỗi lần nói “không”, chúng ta đang thực hiện một quyết định và chịu trách nhiệm cho nó. Việc này giúp rèn luyện khả năng suy xét kỹ lưỡng, đánh giá các lựa chọn và đưa ra quyết định phù hợp với bản thân.

Lưu ý là khi từ chối, hãy đưa ra lý do rõ ràng và cụ thể để giải thích quyết định của mình. Lập luận mạnh mẽ và logic sẽ giúp người khác hiểu và chấp nhận quyết định đó.

Lắng nghe ý kiến của người khác nhưng đưa ra quyết định của riêng mình

Khi lắng nghe ý kiến của người khác, chúng ta có thể tiếp cận thông tin mới và góc nhìn mới về vấn đề. Giúp đưa ra quyết định sáng suốt hơn bằng cách cân nhắc nhiều yếu tố hơn. Lắng nghe nhiều ý kiến khác nhau cũng giúp rèn luyện tư duy phản biện, phân tích ưu và nhược điểm của từng lựa chọn, từ đó đưa ra quyết định sáng suốt hơn.

Lắng nghe ý kiến của người khác không chỉ giúp thu thập thông tin, mà còn giúp xác định các mặt mạnh và yếu của các quyết định tiềm năng. Khi cảm thấy tự tin với thông tin mà mình có, chúng ta có thể đưa ra quyết định một cách quyết đoán hơn.

Kỹ năng lắng nghe và trao đổi ý kiến với người khác là một phần quan trọng trong quá trình rèn luyện tính quyết đoán. Việc tương tác với người khác giúp nắm bắt thông tin một cách hiệu quả và truyền đạt suy nghĩ của mình một cách rõ ràng.

Đừng sợ mắc sai lầm

Chúng ta không thể để nỗi sợ hãi về một kết quả tiêu cực ngăn cản việc đưa ra lựa chọn. Đôi khi tốt nhất là nên thực hiện bước nhảy vọt và xem điều gì sẽ xảy ra. Hãy cho phép bản thân yêu những điều không hoàn hảo. Sai lầm và thất bại là những người thầy mạnh mẽ mà mỗi người nên đón nhận như một phần tự nhiên của cuộc sống. Đó là những cơ hội học hỏi để đưa ra những lựa chọn tốt hơn trong tương lai. 

Thiết lập tầm nhìn dài hạn

Thiết lập tầm nhìn dài hạn rèn luyện tính quyết đoán bởi vì nó thúc đẩy chúng ta đưa ra những quyết định quan trọng dựa trên mục tiêu xa hơn thay vì chỉ tập trung vào lợi ích trước mắt. Khi có một tầm nhìn rõ ràng cho tương lai, mỗi người sẽ có động lực để đưa ra những lựa chọn phù hợp với mục tiêu đó, ngay cả khi những lựa chọn đó khó khăn hoặc không thoải mái trong thời điểm hiện tại.

Nỗi sợ hãi thất bại hoặc sai lầm là một trong những lý do chính khiến mọi người thiếu quyết đoán. Tuy nhiên, khi đã có một tầm nhìn dài hạn, chúng ta sẽ có thể nhìn nhận những thất bại tạm thời trong bối cảnh lớn hơn và không để chúng ảnh hưởng đến quyết định của bản thân.

Học cách trả lời 5W1H khi đưa ra quyết định

Việc trả lời 5W1H (Who, What, When, Where, Why, How) là một phương pháp hữu ích để thu thập thông tin và hiểu rõ vấn đề. Khi áp dụng phương pháp này, chúng ta cần trả lời các câu hỏi quan trọng liên quan đến vấn đề cụ thể mà mình đang nghiên cứu hoặc giải quyết.

Trong quá trình trả lời các câu hỏi 5W1H, cần phải phân tích, tư duy logic và thu thập thông tin từ nhiều nguồn khác nhau. Quá trình này đòi hỏi tính quyết đoán, tức là khả năng đưa ra quyết định nhanh chóng và chính xác dựa trên các thông tin có sẵn.

Đừng dè dặt khi phát ngôn

Khi thường xuyên chia sẻ suy nghĩ và ý kiến của mình, chúng ta sẽ dần quen với việc bày tỏ bản thân và bớt lo lắng về những đánh giá từ người khác. Giúp mỗi cá nhân tự tin hơn vào khả năng của bản thân và đưa ra quyết định dễ dàng hơn.

Học cách không dè dặt khi phát ngôn giúp rèn luyện kỹ năng giao tiếp hiệu quả, bao gồm khả năng trình bày rõ ràng, mạch lạc, sử dụng ngôn ngữ phù hợp và lắng nghe tích cực. Những kỹ năng này đóng vai trò quan trọng trong việc đưa ra quyết định và thuyết phục người khác.

Đặc biệt, khi thường xuyên được chia sẻ quan điểm của mình, chúng ta sẽ buộc phải suy nghĩ kỹ lưỡng về vấn đề và lập luận chặt chẽ để bảo vệ ý kiến của mình. Quá trình này giúp rèn luyện khả năng tư duy phản biện và đưa ra quyết định sáng suốt hơn.

Tìm ra nguyên nhân khiến bản thân do dự

Khi hiểu được nguyên nhân khiến mình do dự, chúng ta sẽ có cái nhìn sâu sắc hơn về bản thân và cách thức hoạt động của tâm trí. Nhờ đó có thể nhận thức rõ ràng hơn về những suy nghĩ và cảm xúc ảnh hưởng đến khả năng đưa ra quyết định.

Đôi khi, sự do dự xuất phát từ sự không chắc chắn và thiếu thông tin. Khi tìm hiểu nguyên nhân, chúng ta có thể thu thập thêm thông tin, nghiên cứu và tìm hiểu để giảm bớt sự không chắc chắn. Giúp bản thân mỗi người tự tin hơn và đưa ra quyết định một cách quyết đoán hơn trong tương lai.

Chia các quyết định lớn thành các quyết định nhỏ

Khi đối mặt với một quyết định lớn, nhiều người có thể cảm thấy choáng ngợp và lo lắng. Việc chia nhỏ quyết định thành các bước nhỏ giúp giảm bớt áp lực và khiến quá trình ra quyết định trở nên dễ dàng hơn. Bên cạnh đó, thay vì cố gắng giải quyết toàn bộ vấn đề cùng một lúc, việc chia nhỏ quyết định cũng giúp chúng ta tập trung vào từng bước một, đảm bảo bản thân đã suy nghĩ kỹ lưỡng về tất cả các yếu tố liên quan.

Khi chia quyết định lớn thành các phần nhỏ, chúng ta có thể đặt các mục tiêu nhỏ hơn và đạt được những thành tựu nhỏ trong quá trình đưa ra quyết định. Nó tạo động lực và sự hài lòng, giúp bản thân tiếp tục điều chỉnh và hoàn thiện quyết định của mình.

Quyết đoán là một đặc điểm tính cách giúp mỗi cá nhân thành công và hiệu quả hơn trong công việc. Người càng quyết đoán thì càng có nhiều khả năng hoàn thành công việc hàng ngày mà không bị mắc kẹt hay lãng phí thời gian. Khi không biết phải làm gì tiếp theo, chúng ta thường có xu hướng trì hoãn việc đưa ra quyết định.